Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (1964)

Gönderen: sinesefil | Çarşamba, Nisan 28, 2010


"Savaş ve Savaşanlar"

Savaş... Kimine göre "Savaşmanın kaçınılmaz olduğu bir ortamda barış ahmaklıktan ibarettir.", kimine göre ise "İnsan oğlunun yaptığı en gereksiz icat silahtır." Birisi bana "Savaş çok gerekli birşey mi?" diye sorsa kelimelerle anlatamam bunun gerekli olup olmadığını ama Dr. Strangelove filmini izlemesini tavsiye ederim.

II. Dünya Savaşı'ndan sonra Dünya'da iki yöne doğru kutuplaşma başlamıştır. Bir tarafta Rusya, diğer tarafta ise ABD'nin yer aldığı bu iki zıt kutup adeta sidik yarıştırırcasına çılgınca bir silahlanma yarışına girmişlerdir. Devlet bütçelerinin çok büyük bir kısmını askeri silahlanma teknolojisine harcamaktaydılar. Bu çılgınlığın en son noktası olarak da nükleer silahlanma aşaması vardır. Nükleer silahlanmanın ardından çıkabilecek bir III. Dünya Savaşı'nın etkileri ile ilgili ünlü fizikçi Albert Einstein'ın öngörüsü "III. Dünya Savaşı'nı bilmem ama IV. Dünya Savaşı taşlar ve sopalar ile yapılacak" şeklindedir. Bu da Nükleer silahlanmanın ne denli etkili, vahim sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir.

Sınır ve yetkilerini aşmış Amerikalı bir general'in Rusya'ya karşı gizli bir kod ile gönderdiği nükleer saldırı emri ni verir. Bu gizli koddan Amerikan Başkanı'nın bile haberi olmamaktadır ve emrin geri alınması söz konusu olmayacak şekilde planlanmıştır. Geriye dönüş kodunu sadece tek bir kişi bilmektedir ki bu da emri veren General Ripper'dır. Duzenlenen bu saldırının duyulması sebebi ile Amerika'yı yöneten bir grup insan kırmızı alarma geçip "Savaş Odası" diye isimlendirdikleri bir yerde toplanmaktadırlar. İçeride Peter Sellers'ın canlandırdığı ABD Başkanı Merkin Muffley, George Scott ile hayat bulan General Turgidson, Rus Büyükelçi ve yine Peter Sellers tarafından canlandırılan Dr. Strangelove ile birlikte ülke yönetiminde söz sahibi bir kitle bulunuyor. Rus Büyükelçisi'nin saldırı emrini öğrenmesi ile birlikte bu saldırının gerçekleşmesinin ardından, Dünya'da var olan tüm yaşamı sonlandıracak bir nükleer silahın devreye gireceği haberini verir ve oda da bir panik havası oluşmaktadır. Sonuç olarak böyle bir bombanın patlaması sonrasında insan ırkının devamı için Dr. Strangelove'un birkaç yüzbin insanı yerin kilometrelerce altında yaşmasını önerir ve odadakiler bu fikir üzerinde yoğunlaşırlar.




Genel olarak savaş filmi görünümüne ve konusuna sahip olsa da uyguladığı kara mizah ile komedi alanında da oldukça başarılı bir yapımdır Dr. Strangelove. Belki de yönetmen Stanley Kubrick'in filmdeki göndermeleri tüm senaryonun önüne geçmiştir ki filmi aslında bu kadar iyi yapan da budur. Film boyunca bir çok absürtlükler ile karşılaşmaktayız. "Savaş Odası"nda Dünya'nın geleceği hakkında konuşmalar yapılırken sevgilisi ile telefonda görüşen General Turgidson ile aslında bu denli önemli görevlerde bulunan insanların ne denli lakayıt olduklarını anlatıyor Kubrick. Doğal kaynakların tamamını Rusların zehirlediğine inanan General Ripper'in hayatı boyunca sadece yağmur suyu içmesi ile paranoyak insanların büyük felaketlere yol açabileceğine işaret ediyor. General Ripper bu tezini de "İyi bir kominist iyi bir nedeni yoksa asla su içmez" tespiti ile savunmaktadır. Filmin başında General Ripper'ın saldırı emrini vermesi ile birlikte birliğin ortasında dikili olan "Peace is our profession" (Barış bizim işimizdir.) yazısıda kendi içinde büyük bir ironiyi barındırmaktadır. Filmde yine aynı tada sahip bir sahne vardır ki belkide filmdeki en meşhur repliklerden birisi olmuştur zamanla. Rus büyük elçisinin "Savaş Odası" nın fotoğrafını çekmeye çalışmasını farkeden Amerikalı General Turgidson ile kavgaya tutuşmalarının ardından ABD başkanından gelen "Gentlemen, you can't fight in here! this is the war room." (Beyler, burada kavga edemezsiniz, burası savaş odası.) cümle ile kara mizahın tavan yaptığı sahnelerden biridir.

Belkide filmde günümüze ışık tutacak, en önemli sahne Rus Askerin bozuk para almal için Coca Cola makinesine ateş etmesi esnasında gerçekleşir. Filmde savaş karşıtı olan Bölük Komutanı Lionel Mandrake ile Rus Asker arasındaki dialog şu şekilde sona ermektedir. "... Coca Cola şirketine açıklamayı sen yaparsın." Günümüzde de dünya ekonomik ve siyasi gelişmelerine büyük şirketlerin etkilerinden hemen hemen herkes haberdardır. Yönetmen Kubrick bunun gelecekte de bu şekilde olacağını ve silahlı askerlerin bile bu denli büyük bir ekonomik gücün karşısında tereddüt edeceğinin sinyalini vermektedir. B52 isimli uçağın komutanı saldırı öncesinde son konuşmasını yaparken "Hayatta Kalma Çanta"'sının içindekileri sayması Dünya'da ki tüm savaş ve kavgaların sebeplerini ve araçlarını de bir bir gözler önüne sermektedir. Listemiz şu şekildedir.

  • 45'lik bir adet silah ve mermisi.

  • 4 günlük yiyecek.

  • İlaç kutusu içinde morfin, vitamin hapları, ateş düşürücüler.

  • Uyku hapları, sakinleştiriciler.

  • Minyatür incil ve Rusça konuşma klavuzu.

  • 100$ tutarında Ruble, 100$ tutarında altın

  • Bir kutu prezervatif, 3 adet ruj ve 3 adet naylon çorap.

Dünya savaşlarının bir bölümü biriken silah stoklarını azaltmak için çıkarıldığına, yiyecek ihtiyacından dolayı insanların savaşabileceklerine, uyuşturucu, ilaç ihtiyacı ve ticareti için katliyamların yapılabildiğine, bunları yaparken din ve dil farklılıklarının bahane olarak gösterilebileceğini, para ve altın için insanların birbirine yapmayacağı kötülüğün, çirkinliğin bulunamayacağını, prezervatif ve ruj ile de bir kadını elde etme isteğinin bile savaşa sebebiyet verebileceğine göndermeler yapılmaktadır.




Filme ismini veren Dr. Strangelove çok fazla sahnede yer almasa da filmin konusu ve karakterin yapısı itibari ile gelişen olaylara tam uyum sağlamaktadır. Nazi Almanyası hayranı olan Dr. Strangelove tam bir savaş ve nükleer bomba hayranıdır. Öyle ki savaştan ve nükleer bombalardan bahsederken çok keyiflenmesi ve büyük zevk alması bu sebeptendir. Onun için kadınlar sadece türün devamı için var olan canlılardır. "Mahşer Günü Bomba"'sının patlamasının ardından yer altına kurulacak şehirlere kimlerin alınacağını şu şekilde belirlenebileceğini düşünmektedir.

Bu yerleştirme bir bilgisayar sayesinde kolayca halledilebilir. Bilgisayar gençlik, sağlık, zeka, üretkenlik ve gerekli ihtisasları öncelik alacak şekilde programlanabilir. Üst düzey hükümet ve ordu mensublarını dahil etmek yaşamsal önem taşır, gelenekleri ve önemli liderlik prensipleri vermek gerekir. Süratle üreyeceklerdir, zaten fazla yapacak birşey de olmayacaktır. “Bir erkeğe 10 kadın” oranıyla mevcut gayri resmi milli hasılaya 20 yıl içerisinde ulaşılabilinir.

Bu denli savaş ve bomba tutkunu bir bilim adamı uçaktan atılan nükleer bombaların patlaması ile birlikte tekerlekli sandalyeden kalkıp yürümeyi başarabilecektir. Bu da onun patlamalardan ve savaştan aldığı zevkin ne denli büyük olduğunun göstergesidir.




Filmde 3 karaktere birden canlandıran (ABD Devlet Başkanı Merkin Muffley, Bölük Komutanı Lionel Mandrake ve Dr. Strangelove) Peter Sellers'in mükemmel oyunculuğundan da bahsetmeden geçemeyeceğim. Öyle ki birbiri ile çok farklı 3 karakteri başarı ile oynuyor ve ben bu üç karakteride aynı kişinin oynadığını filmi izledikten sonra imdb'de film bilgilerini okurken farkediyorum. Özellikle Dr. Strangelove karakterinde sağ eli nazi selamı vermek isterken sol eli ile onu engellemeye çalışması, en sonunda sağ elinin boğazına sarılması sahneleri keyifle izlenecek başarıda oynamış. Zira ABD Başkanı'nın ne yapacağını bilmez, panik içindeki halini de oldukça güzel yansıtıyor ekrana.

Peter George’un Red Alert romanından uyarlanan filmin senaryosunu da yönetmen Stanley Kubrick yazmış. O dönemde bile bu denli cesur eleştirileri böyle ince bir uslupla beyazperdeye aktarmasından olsa gerek gelmiş geçmiş en iyi yönetmenlerden biri olarak gösterilmeyi sonuna kadar hakediyor. Film boyunca bir çok sahnede gülüyoruz fakat ağlanacak halimize mi orasını bilmiyorum.

Yazan: vidanjör

0 Response to "Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (1964)"

Yorum Gönder

sinesefil@twitter

sinesefil | copyright 2010
Sefiller diyarından duyurulur: Sitede yer alan tüm yazılı ve görsel zamazingolar el emeği, göz nuru, alın teridir.
İzinsiz kullanmaya kalkmayacağınızı biliyoruz, ola ki öyle bir densizlik ettiniz, sakın korkmayın;
peşinizden Reservoir Köpekleri'ni salacak ne hâlimiz var, ne de tâkatimiz.
Adı üstünde hepimiz bir avuç sefiliz. Şimdi uslu uslu oynayın bakalım. Öptük sizi kuzucuklar.